Algemene beschouwingen begroting 2017 en meerjarenraming 2017-2020

Intergemeentelijke samenwerking
Er komt de laatste tijd meer duidelijkheid over de ontwikkelingen rond de bestuurlijke samenwerking in Zuid Limburg.
In dat kader zijn voor de CDA-fractie 3 lijnen duidelijk.

1. We participeren constructief in beleidsvorming op zuid Limburgse schaal bij onderwerpen die deze schaal verdienen. M.n. manifesteert zich dat bij de uitwerking van het POL. Recent nog heeft onze raad bijvoorbeeld de structuurvisie Wonen van de Provincie én de 18 gemeenten vastgesteld.
2. Op de strategische agenda van de regio Parkstad spelen wij onze rol. En het CDA constateert met voldoening dat de effecten van deze samenwerking in toenemende mate als voorbeeld worden gesteld naar ander regio’s zoals de westelijke mijnstreek en Maastricht-Heuvelland.
3. Als laatste noemen we de functionele integratie die we met onze buurgemeente Simpelveld nastreven. Gemeenten van gelijke grootte met een soortgelijk profiel, tussen het stedelijk gebied en het Heuvelland, ondersteunen elkaar en werken praktisch samen. Terecht dat we eerst koersen op bedrijfsuitvoeringstaken. Maar het CDA staat ook achter de intentie om het komende jaar te bekijken op welke beleidsvelden verdere samenwerking nog mogelijk is. Goed ook dat zowel de beide organisaties als de gemeenteraden de afgelopen tijd hebben geïnvesteerd in onderlinge kennismaking.
Deze gang van zaken tot nu toe, mijnheer de voorzitter, voelt goed en we belasten het proces niet met uitspraken op voorhand hoe de bestuurlijke kaart van de regio zou moeten uitzien!

Economie
Toerisme
Op een overzicht van de VVV ZL over de toeristische bestedingen staat Voerendaal onderaan. Het CDA ziet het dan ook als een uitdaging om van dit beleidsveld de kansen te benutten. Zoals we hebben begrepen zal de Omgevingsvisie een goede basis kunnen vormen om een toeristisch programma voor de komende jaren op te stellen. En kansen zijn er, mijnheer de voorzitter, volop. Wij zien het nl als een stimulans dat IBA Parkstad het Land van Kalk als een vernieuwend en kansrijk concept heeft betitteld.
Wij volgen met grote belangstelling de voortgang en waarderen het ook dat de portefeuillehouder ons de afgelopen maanden heeft meegenomen in de voortgang. Wij zien uit naar concrete projectvoorstellen die naar onze overtuiging Voerendaal toeristisch op de kaart kunnen zetten.
Ook juicht het CDA toe dat de toeristenbelasting niet wordt verhoogd te meer daar deze sector in onze gemeente, zoals gezegd nog de nodige ontwikkeling moet doormaken.

Verkeer en agrarische sector
Als CDA maken we ons sterk voor ondernemerschap en dus ook voor de agrarische sector. Deze bezit in Voerendaal maar liefst 81 % van onze totaal oppervlakte . Daarom moeten we goed samenwerken met bijv de LLTB en aangrenzende gemeenten om de agrariërs hun werkzaamheden te kunnen laten uitvoeren. M.n. bij infrastructurele werken zijn communicatie, goede afstemming vooraf en vooral kijken naar oplossingen van groot belang. Dit alles om de overlast voor onze inwoners te minimaliseren terwijl de agrariërs niet onnodig in hun bedrijfsvoering worden beperkt.

Cultureel erfgoed en branding
Het afgelopen jaar hebben wij, mdv, een aanvang gemaakt van de branding van onze gemeente. In dat kader juicht de CDA fractie het toe dat er in de begroting middelen worden gereserveerd om ook ons culturele erfgoed niet te vergeten.
Een kernwaarde is nl het monumentale en beeldbepalende vastgoed in Voerendaal waarbij de Kunradersteen een onderscheidende factor is. Een product ook dat het begrip duurzaamheid een nieuwe dimensie geeft!
Het is een begin maar een goede inventarisatie en ook cofinanciering zijn belangrijke stappen in het proces van bewustwording en waardering van ons culturele erfgoed.
Overigens over branding gesproken: een felicitatie is hier op zijn plaats aan allen die er toe hebben bijgedragen dat Voerendaal dit jaar de MKB vriendelijkste gemeente van Limburg is. Waar een kleine gemeente groot in kan zijn!

Sociaal Domein
Jeugd, wijksteunpunten, soc. Werkvoorziening
We missen op de transformatieagenda stevige ontwikkelingen op het gebied van innovatieve projecten. Met name op het gebied van jeugdzorg ziet het CDA graag meer ontwikkeling in innovatieve jeugdarrangementen. Wellicht dat de genoemde denktank daar invulling aan gaat geven.
Het verbreden en versterken van wijksteunpunten, bijvoorbeeld in een XL-variant, is een ontwikkeling die het CDA toejuicht. Zo kunnen ook andere doelgroepen, die meer begeleiding nodig hebben, gebruik maken van activiteiten en dagbesteding en kan er preventie van zorgvragen ontstaan.
De ontwikkeling van Talent werkt is heel positief en leidt er hopelijk toe dat meer mensen een betaalde baan vinden, al dan niet in de vorm van Beschut werk. Vooral het voorkomen van uitval van jongeren en statushouders heeft onze speciale aandacht. Wanneer het WSP 2.0 een bijdrage kan leveren aan het realiseren van betaalde banen is dat een positieve ontwikkeling. We hopen dat met name de ondernemers en de werkzoekende burgers de effecten ervan merken en dat bureaucratisering voorkomen wordt.
We verwachten dat door het integreren van de detacheringen via WOZL er meer uitstroom bij WOZl ontstaat. WOZl blijven we verder kritisch volgen, vanwege de toenemende kosten voor gemeenten door het verschil in rijksbijdragen en werkelijke kosten.
We prijzen de goede resultaten van Kompas en hopen dat Kompas op dezelfde voet kan blijven doorgaan zodat er geen kwaliteitsverlies optreedt wanneer onverhoopt Nuth zou uittreden.

We hopen dat door het stimuleren van burgerschapsinitiatieven er ook meer innovatie ontstaat. Transformatie en het inrichten van algemene voorzieningen in wijksteunpunten kunnen niet zonder sterke burgerparticipatie. Gelukkig kan Voerendaal gebruik maken van vele enthousiaste vrijwilligers en is er zo al een basis gelegd.

Volksgezondheid
De nieuwe definitie van Positieve Gezondheid wordt breed omarmd, zowel door de Provincie als door Voerendaal. Het jaar 2017 wordt in Voerendaal het Jaar van de Positieve Gezondheid benoemd. De holistische gedachte van Positieve Gezondheid wordt ook door het CDA ondersteund. Een mens bestaat niet alleen uit onderdelen maar is één geheel, een mens met lichaam en geest. Deze benadering ondersteunt ook de insteek van de nieuwe Wmo 2015 waarin mensen tot meer eigen verantwoordelijkheid worden opgeroepen. Positieve Gezondheid biedt een hele mooie basis voor deze oproep. Ook voor de benadering van goede gezondheid van alle burgers in onze gemeente. CDA kijkt uit naar de uitvoering en eerste resultaten van het Voerendaalse project Positieve Gezondheid 2017 en daarna.
De Provinciale ondersteuning vindt het CDA een erg goede zaak en zeker een goed basis voor de gemeente om deze benadering op verschillende fronten in de gemeente uit te zetten. Niet alleen voor de wijksteunpunten en de inzet bij WMO en Jeugdhulp, maar ook bij projecten als Jogg en ouderen en jongeren activeren tot meer bewegen biedt de Positieve Gezondheid een duidelijke basis om het belang van een goede levenswijze op de burgers over te brengen.

Onderwijs
Het CDA ondersteunt de invoering van een nieuw model voor het voorschoolse aanbod, echter we vinden het jammer dat daardoor tweeverdieners méér moeten gaan betalen. Daarnaast pleiten we er voor dat het eigen karakter van het peuterspeelzaal werk, met vooral vrijwilligers als begeleiders behouden blijft. De winst efficiency, kwaliteit en daarmee kosten is nu nog niet duidelijk.
Wonen
Volkshuisvesting
Onze bijzondere positie als woongemeente binnen een krimpregio zal ook de komende jaren de nodige aandacht blijven houden. Het is en blijft een uitdaging om in een gemeente met bijna driekwart eigendomswoningen ook de sociale woningbouw te positioneren. Het CDA volgt met interesse het proces om te komen tot een nieuwe woonvisie in Parkstad én onze gemeente. Wij vragen daarbij ook om het aspect van wonen en zorg mee te nemen.

Veiligheid
Verwarde personen
De signalen zijn de laatste twee jaren duidelijk: sinds de invoering van de nieuwe Wmo 2015 dienen mensen langer thuis te blijven wonen. Zo ook geldt dit voor mensen met psychiatrische problemen. Daar waar deze doelgroep voor 2015 eerder (tijdelijk) werd opgenomen, gebeurt dit nu alleen voor de zwaardere aandoeningen.
Dit levert problemen in de maatschappij op doordat zich meer crisissituaties in de leefomgeving voordoen waarbij vaak mensen met een psychiatrische aandoening bij betrokken zijn. De eerste opvang is momenteel niet goed geregeld en zijn geen duidelijke afspraken gemaakt met betrokken partijen zoals politie en GGz hulpverlening. Het CDA vindt dat dit regionaal moet worden geregeld en zo mogelijk met Zuid-Limburgse gemeenten moet worden afgestemd. Verheugend is dat daar reeds aan gewerkt wordt op Parkstad niveau

Op het gebied van openbare orde en veiligheid zijn vrijwel alle vormen van criminaliteit in Voerendaal volgens het rapport lokaal Crimineel veiligheidsbeleid (lcvb) sinds het jaar 2016 afgenomen.
Een reden voor applaus, ook de ingezette weg voor meer inzet van handhaving en het verbeteren van bluswatervoorziening is voor het CDA Voerendaal een heuglijk feit.
Waar wij wel voor willen waken is dat cijfers het klimaat bepalen waarin burgers zich veilig voelen of niet. Net zoals papier zijn cijfers zeer geduldig.
Wij pleiten als CDA Voerendaal voor een gebiedsgerichte aanpak, zeker als het gaat om de ook bij u bekende hotspots.

Tot slot
Zoals gezegd aan het begin van mijn betoog, mijnheer de voorzitter, is dit een begroting die er positief uitziet, zeker gezien de roerige tijden die we meemaken en meegemaakt hebben.
Het CDA wil ook graag een compliment maken richting het ambtelijk apparaat en de Griffie voor hun professioneel werk en inzet voor de Voerendaals gemeenschap. Chapeau.
Ook willen we onze collegae raadsfracties bedanken voor hun inzet en samenwerking in het afgelopen jaar. Met name D66 die een roerige periode achter de rug heeft en meerdere personen heeft moeten missen.
Anno 2016 is de gemeente, meneer de voorzitter, een andere lokale overheid dan aan het begin van dit millennium. De maatschappij verandert veel sneller, verwachtingen van burgers zijn vaak groot en de taken en opgaven worden complexer. Het CDA Voerendaal erkent deze ontwikkelingen en draagt samen met de andere partijen in deze raad de verantwoordelijkheid om voor onze inwoners de ” eerste overheid” te zijn die zorgt dat we toekomstproof blijven en als zelfstandige gemeente een plek zijn waar het goed wonen, werken en recreëren is. Op basis van de voorliggende financiële stukken kunnen we deze opgave naar onze mening goed aan en zal het CDA derhalve dan ook instemmen met de programmabegroting 2017 en de meerjarenramingen 2017-2020 incl. het financieel dekkingsplan.